مواردی که هنگام انتخاب مشاور باید در نظر بگیریم
“آیا اشکالی دارد برای مشاوره روانشناسی به شهر دیگری بروم؟
آیا اشکالی دارد برای مشاوره به شهر دیگری بروم؟
نه، چه اشکالی دارد؟ اما قبل‌ازآن به این مسائل فکر کنید:
آیا واقعا چاره‌ای ندارم جز اینکه به مشاوری در شهر دیگر مراجعه کنم؟ یعنی نمی‌توانم در شهر خودم مشاوری پیدا کنم که بتواند یاری‌ام کند؟
در این صورت آیا به‌اندازه‌ی کافی و به‌شکل درست جست‌وجو کرده‌ام؟
اگر برای مشاوره به جلسات متعدد نیاز باشد، آیا می‌توانم مثلا هر هفته به شهر موردنظر سفر کنم؟
آیا دوری راه و هزینه و زمان رفت‌وبرگشت را در نظر گرفته‌ام؟
و…”
مشاوره خانواده : معرفی دفاتر برتر کانون مشاوران ایران در زمینه مشاوره خانواده به منظور حل مشکلات میان زوجین و اعضای خانواده، رفع مشکلات ارتباطی با خانواده همسر، درمان مشکلات جنسی.
متخصص کودک و نوجوان : اطلاع از بیماری ها و اختلالات کودکان و نوجوان و دستآوردهای داخلی و خارجی برای متخصصی کودک، روانشناسان و مشاروان حوزه کودک و نوجوان
“معیارهای انتخاب بهترین روانشناس
برای آنکه بتوانید یک درمانگر خوب و حرفهای را از درمانگر غیرحرفه‌ای تشخیص دهید شناخت ویژگی های زیر کمک بسیاری به شما خواهند کرد. در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌های درمانگر خوب اشاره کرده‌ایم:
1- شنونده فعال
یک درمانگر حرفهای درمانگری است که می‌تواند صبورانه به حرفهای شما گوش دهد. اما فقط گوش کردن احساسات مراجع را بهبود نمی‌بخشد؛ بلکه درمانگر متخصص باید شنونده‌ای فعال باشد. یعنی توسط زبان بدن، ارتباط چشمی مناسب و واکنش‌های به موقع؛ به شما درک و توجه‌اش را نشان دهد. شنونده فعال بودن در درمان به خصوص در جلسات ابتدایی بسیار اهمیت دارد؛ چرا که اگر درمانگر درست به حرفهای مراجع گوش ندهد نمی‌تواند به تشخیص درستی در مورد مشکل او برسد و به این ترتیب درمان نیز در مسیر درستی قرار نخواهد گرفت.
2- همدلی و ارتباط مؤثر
برقراری ارتباط درمانی مناسب یکی از اصول اساسی درمانگری است. در حقیقت تا زمانی که ارتباط شکل نگیرد عملاً درمان نیز اتفاق نمی‌افتد. در یک ارتباط مؤثر درمانگر باید بتواند رویکرد همدلانه‌ای با مراجع خود داشته باشد. یعنی مشکلات او را بشناسد و تلاش کند مراجع خود را درک کند. البته توجه داشته باشید که رابطه درمانی یک رابطه حرفهای است و از لحاظ قانونی و اخلاقی درمانگر حق ندارد که ارتباط شخصی و خارج از فضای درمان با شما برقرار کند.
3- عدم قضاوت
درمانگر حرفهای هرگز مراجع خود را به خاطر اعمالش قضاوت نمی‌کند. او به عنوان یک فرد بی‌طرف تنها وظیفه دارد که در درمان اختلالات، بهبود اوضاع و شرایط روانی و خانوادگی به شما کمک کند.”
“برای جلوگیری از زیان‌های احتمالی چه کنم؟
به‌هرترتیب، مشاور هم انسان است و انسان هم موجودی ممکن‌الخطاست. ممکن است به‌دلیل برداشت نادرست از راهنمایی‌های او، درعوضِ بهبود وضع، به معضلات جدید دچار شوید. اگر می‌خواهید کار به چنین موقعیت‌های تلخی نرسد، لازم است از این مسئله مطمئن شوید که آیا مشاور مدرک و مجوز رسمی و معتبر دارد یا خیر. در این صورت اگر اختلافی بین شما بروز کند، می‌توانید شکایت خود را از مجرای قانونی پیگیری کنید.
اگر مشاورتان شما را به شرکت در فلان کارگاه یا دوره‌ی آموزشی دعوت کرد، حتما باید مجوز رسمی و قانونی از نهادهای مرتبط داشته باشد؛ در غیر این صورت، در صورت بروز هرگونه مشکلی، دست شما به جایی نمی‌رسد و نمی‌توانید مسئله ار از طریق قضایی پیگیری کنید. پافشاری و تأکید روی این نکته به این دلیل است که امروزه ممکن است هرکسی ادعای مشاوره کند. راهنمای دیگران بودن، کار هرکسی نیست. اینها به کنار؛ از کجا مطمئنید فرد مدعی، با شما صادق است؟ شاید مشغول فعالیتی غیرقانونی است. واضح است که برای آسودگی خاطر، بهترین کار پرس‌وجو از نهادهای قانونی است.”
“اگر از مشاوره روانشناسی نتیجه نگرفتم، چه کنم؟
پیش از هر چیز به خود مشاور مراجعه کنید. به او بگویید که هم‌فکری مشترک‌تان به نتیجه‌ی مطلوب منجر نشده است. اگر به او نگویید که کمکش بی‌فایده بوده، چه بسا فکر کند به شما خدمت کرده است و در مشاوره با دیگر مراجعان نیز به اشتباهات خود ادامه دهد.
اگر مشخص شد که مشاور یا شما هیچ‌کدام کوتاهی نکرده‌اید، قدم دیگر آن است که او شما را به مشاوری قوی‌تر از خود ارجاع دهد. او بیش از شما همکاران تراز اول خود را می‌شناسد. می‌توانید از او بخواهید به همکارش نامه‌ای بنویسد و در آن، مشکل شما، روند مشاوره و نتیجه‌ی آن را گزارش دهد. اگر چنین شود، به احتمال بسیار زیاد، شما با انسانی بی‌اندازه فروتن و خیرخواه مشاوره کرده‌اید، زیرا پذیرفتن اشتباه و مسئولیت شکست، کار هرکسی نیست!
ضمن این کار، انگیزه‌ی خود را از مراجعه به مشاور، مجددا واکاوی و سپس درباره‌ی مسئله‌ی موردنظر خود مطالعه کنید. اگر کمی مطلع باشید، می‌توانید صحبت‌های مشاور جدید را بهتر درک کنید. اصلا از خود او چند منبع علمی معتبر بخواهید تا درعوضِ آگاهی از نکات و رهنمودهای اصیل، در دام سایت‌های عمومی اسیر نشوید، سایت‌هایی که صرفا برای افزایش بازدید از هر دری سخنی می‌گویند.”
“کار عاقلانه این است که قبل از سرسپردگی و دنباله‌روی، از صلاحیت و شایستگی مشاور خود تقریبا مطمئن شوید.
براین‌اساس، اگر پس از واکاویِ انگیزه‌های خود به این نتیجه رسیدید که می‌خواهید برای حل مشکلات‌تان از مشاور کمک بگیرید، باید به چند نکته‌ی مهم توجه کنید:
آیا مشاور مدنظرتان سایت، کانال یا صفحه‌ای در شبکه‌های اجتماعی دارد؟
آیا در نشریه یا پایگاهی اینترنتی فعالیت می‌کند؟
آیا به‌عنوان کارشناس، سابقه حضور در رسانه‌های عمومی، مثل تلویزیون، رادیو و… را دارد؟
آیا در دانشگاه تدریس می‌کند؟
آیا سِمت اجرایی و مدیریتی دارد؟
در چه زمینه و تا چه مقطعی تحصیل کرده است؟
تخصص او چیست؟ یعنی در چه موضوع و چه شاخه‌ای تجربه و تبحر دارد؟ (برخی زمینه‌های بسیار مهم و تخصصی مشاوره عبارت‌اند از: ازدواج، خانواده، کودک و نوجوان، اعتیاد، تغذیه، ورزش، شغل و اقتصاد، تحصیل، حقوق و….)
با چه نهاد‌هایی همکاری کرده است؟ چند سال؟ (بهزیستی، کمیته‌ی امداد، دادگستری، سازمان زندان‌ها و…)
دیگران، به‌خصوص دیگر مراجعان، درمورد او چه می‌گویند؟
مشاور را چه کسی به شما معرفی کرده است؟ خودِ شخص معرف چند وقت از خدمات مشاور مذکور استفاده کرده است؟
فرد معرف، چقدر در حل مشکلات خودش موفق عمل کرده است؟ آیا نتیجه‌ی حاصل پایدار و مانا بوده است؟
اگر نتیجه مطلوب نبوده است، قصور و کم‌کاری از طرف چه کسی بوده است؟ مراجعه‌کننده یا مشاور؟
و….”
عضو روانشناس : آشنایی با گرایش های مختلف روانشناسی و جدیدترین تکنیک های درمانی به منظور درمانی انواع اختلالات روان، آشنایی با رشته تحصیلی و بازارکار و توسعه فرهنگی
“آیا اشکالی دارد به‌طور هم‌زمان از چند مشاور استفاده کنم؟
اصلا انگیزه‌ی شما از این کار چیست؟ آیا فکر می‌کنید کار از محکم‌کاری عیب نمی‌کند؟ آیا نگرانید نکند یک وقت مشاور چیزی را فراموش کند و نتیجه‌ی مشاوره نامطلوب شود؟ در این صورت به‌نظرتان تنها راه‌حل این است که دست‌به‌دامن چند مشاور شوید؟ آیا وقتی سرما می‌خورید، به‌طور هم‌زمان به چند پزشک مراجعه می‌کنید؟
هر مشاوری در زمینه‌ای خاص متبحر و متخصص است. هرکدام از مشاوران بر یکی از عناصر و عوامل تأکید بیشتری می‌کنند و هرکدام عقیده و بینش خاص خود را دارند. به‌نظر می‌رسد با این کار، علاوه‌بر صرف هزینه‌ی بیشتر، هم از گندم ری بی‌نصیب بمانید و هم از خرمای بغداد.”
متخصص زنان : اطلاع از جدیدترین دستگاها و روش های زایمان و روش های تشخیصی و مراقبت مادران باردار، آشنایی با قوانین مهم و تاثیرگذار حوزه زنان و زایمان
“مشاوره را تا کی ادامه بدهم؟
اگر بنابه تشخیص مشاور، فرایند مشاوره به زمان بیشتری احتیاج دارد، قبل از شروع جلسات، مدت‌زمان تقریبی دوره را از او بپرسید. اگر به آن موعد نزدیک شدید و بدون وقوع پیشامد جدیدی، مشکل‌تان همچنان حل‌نشده مانده بود، بررسی کنید آیا مشاور برآورد نادرستی از مسئله‌ی شما داشته است یا اینکه شما کم‌کوشی کرده‌اید.
به‌هرحال، برای ادامه‌ی جلسات، در صورت امکان می‌توانید خواستار تخفیف شوید. به‌این‌طریق، می‌توانید به مشاورتان نشان دهید که وقت و پول‌تان بی‌اندازه برای‌تان اهمیت دارد.”
ویژگی‌های مشاور کارآمد چیست؟
چهار نکته‌ی کلیدی هست که همواره در تصمیم‌گیری باید مدنظر قرار گیرد. اگر برای تصمیم‌گیری از مشاور کمک می‌گیرید، او نیز ملزم به رعایت این چهار نکته است: «مشاور موظف است باتوجه‌به علائق، توانایی‌ها، مصلحت‌ها و اولویت‌های مختص به شما تصمیم بگیرد، نه خودش.»
در ضمن، مشاور باید به شما کمک کند که خودتان تصمیم‌گیری را بیاموزید. در غیر این صورت، موفقیت شما متعلق به او و مسئولیت شکست‌تان هم به‌عهده‌ی او خواهد بود. مطابق تعریف مشاوره، وظیفه‌ی مشاور، فکرکردن با شماست، نه برای شما.
دیگر ویژگی‌های مهم مشاور کارآمد
غیر از این دو نکته، سایر ویژگی‌ها را به‌قلم «باربارا دی آنجلیس»، به‌نقل از کتاب « از باربارا بپرسید»بخوانید:
اطمینان حاصل کنید که رابطه‌ی شما و مشاور یا روان‌درمانگرتان به‌قدرکافی گرم و محبت‌آمیز است تا با احساس امنیت تمام بتوانید درمان شوید… .
اطمینان حاصل کنید که مشاور یا روان‌درمانگر شما در گذشته، خود از مشاوره و روان‌درمانی بهره‌مند شده است و التیامی را که شما به‌دنبال آن هستید، خود نیز پیش‌تر در برخی جنبه‌های روحی‌اش به‌دست آورده است… .
اطمینان حاصل کنید مشاور و روان‌درمانگر شما، هم بر کشف منبع و منشأ الگوهای رفتاری و احساسیِ ناخواسته‌ی شما تمرکز کرده است و هم راه‌ها و روش‌هایی عملی و ملموس و قابل‌اجرا به شما ارائه می‌دهد… هر مشاور و روان‌درمانگرِ خوب به شما تکلیف و تمرین‌هایی خواهد داد تا بتوانید در عمل، میزان تحول و پیشرفت درونی خود را در زندگی بسنجنید.
بسیار مهم است که از همان اولین جلسه‌ی حضور در مقابل مشاور و روان‌درمانگر، تغییرات و پیشرفت‌هایی را مشاهده کنید و استفاده‌های عملی چشمگیری ببرید. مضحک و احمقانه است که باور داشته باشیم باید ده‌بیست جلسه صبر کنیم تا به‌تدریج شاهد تغییر و پیشرفت زندگی خود باشیم.”
| کانون مشاوران |
