نایاب ترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 230

چاشنی کردن-چیزی را با چرب زبانی به کسی قالب کردن
حظ کردن-لذت بردن

خبر چین-سخن چین-جاسوس

جان دادن برای چیزی-برای چیزی سخت مناسب بودن

خوشوقت شدن-شاد شدن-راضی شدن

دست بلند کردن-بالا بردن دست به نشانه ی آمادگی پاسخ گویی-اعلام رای و نظر

چروک افتادن-چین افتادن-ناصاف شدن

تازه داماد-پسری که تازه ازدواج کرده است

تو ذوق زدن-ناخوشایند بودن-بر خلاف میل کسی سخن گفتن

پوست و استخوان شدن-بسیار لاغر شدن
باجی-خواهر-زن ناشناس

تخته پوست انداختن-زمانی دراز نزد کسی ماندن-کنگر خوردن و لنگر انداختن
البرز-بلندقامت-دلیر

خود را خوردن-رنج بردن

دست خالی بودن-تهی دست بودن-بی چیز بودن

به روی کسی نیاوردن-از طرح موضوعی خودداری کردن-به سکوت برگزار کردن

در دهان افتادن چیزی-مشهور شدن چیزی-فاش شدن-رسوا شدن

بی کتاب-بی پیر-کار دشوار-بی دین-کافر

درو کردن-پشت سر هم با گلوله زدن و انداختن

زبان گز-چیز تند و تیز

آرد خود را بیختن و الک را آویختن(کسی که وظایف زندگی‌اش را انجام داده و دیگر توقعی از او نیست)

رانندگی-فن راندن وسایط نقلیه-اصول و قواعد راندن

پول و پله-پول

بابا شمل-لوطی-داش مشدی
تو زدن-حرف خود را پس گرفتن-از تصمیمی منصرف شدن

روگیر کردن-در رودربایستی ناگزیر به انجام کاری کردن-نگا. روبند کردن

جیز-اسم صوت در زبان کودکان به معنی سوختن

حرف کسی شدن با کسی-با کسی مشاجره پیدا کردن

آشوب شدن دل(دچار تهوع شدن)

 
باور کسی شدن-گرفتار توهم شدن-تحسین و تمجید دیگران را حقیقت دانستن
دور از جناب ب-لانسبت

چشم به دهان کسی دوختن-مطیع محض کسی بودن

پُک زدن-هر بار کشیدن سیکار و چپق و از این قبیل با نفس عمیق
از آب گل آلود ماهی گرفتن-از اوضاع درهم و آشفته بهره گرفتن

تیپا-ضربه ای با نوک پا-اردنگی

حق-باج سبیل-رشوه

از پشت خنجر زدن-به نامردی به کسی آسیب رساندن یا او را از پای در آوردن

به خورد کسی دادن-به زور به کسی خوراندن-به کسی قالب کردن

دلچرکین-کسی که از چیزی اکراه پیدا کرده است

تخت و تبار-خوب و رو به راه

رنگی-دارای رنگ-آلوده بودن به رنگ

دوری-ظرف غذاخوری پهن

 

آب چشم گرفتن(ترسانیدن، به گریه انداختن)

چانه در چانه ی کسی گذاشتن-هم صحبت شدن-بحث و جدل کردن
تَق-صدای برخورد دو چیز به یکدیگر
دور و دراز-فراخ و وسیع

تو دلی-بره ای که هنوز زاده نشده و آن را از شکم مادرش درآورند

پنج دری-اتاقی که پنج در دارد

حبه-پاره ی شکسته از قند یا نبات

خیر مقدم-خوش آمد

 

زاله-کناره ی برآمده ی جوی-مرز کشتزار

 

درگیر شدن-گرفتار شدن-دچار آمدن-برخورد کردن

جَری شدن-خشمگین شدن-جسور شدن

آدم بی‌سر و پا(متضاد آدم درست‌وحسابی)

خاطر جمع-مطمئن
بازپرس-کسی که از متهم پرس و جو می کند

اُرُسی-کفش

پیچ خوردن-در خلاف جهت-حرکت کردن-پیچانده شدن استخوان

پر رویی-بی شرمی-وقاحت-دریدگی

بلند شدن زیر سر کسی-با کسی سر و سری داشتن-تحریک شدن

بی امان-پیگیر-دائم-پیوسته

 
خندق بلا-شکم

چنگک-قلاب آهنی نوک تیز

دوما-در ثانی-دیگر آن که-دوم آن که

خیت شدن-شرمنده شدن-کنفت شدن-بور شدن

اهل بخیه-وارد در کار-اهل فن

پیش دستی کردن-سبقت گرفتن در انجام کار

دود شدن و به هوا رفتن-گم و ناپدید شدن-آب شدن و به زمین فرو رفتن-محو و نابود شدن

آمدکار(شگون، فال نیک، خجستگی)
از ریش برداشتن، روی سبیل گذاشتن(کار غیرمنطقی و بی‌نتیجه کردن)

رفتن توی نخ چیزی یا کسی-چیزی یا کسی را زیر نظر داشتن و پاییدن

از زور پسی به گربه آقا عمو گفتن(با دشمنی که دفع آن نمی‌توان، مدارا کردن)
جاکن شدن-به حرکت در آمدن

پا به فرار گذاشتن-گریختن

به روی کسی نیاوردن-از طرح موضوعی خودداری کردن-به سکوت برگزار کردن

دست به دست دادن-دست عروس را در دست داماد گذاشتن

 

راه آمدن-سازش کردن-همراهی کردن

با دم خود گردو شکستن-سخت شادمان و خوشحال بودن
پا خوردن فرش-نرم و لطبف شدن فرش بر اثر رفت و آمد بر آن
جاده صلف کن-کسی که موانع را از سر راه بر می دارد-آلت دست

دست پیش-گدا

دیوار به دیوار-بی فاصله-به هم چسبیده

پَرت-بی معنی-مزخرف-دور افتاده-خلوت

چوب خط-چوبی که پس از هر بار بردن کالا روی آن خطی می کشیدند تا بعد شمارش کنند

پنجه-انگشتان پنجگانه ی دست

پشتی-بالش-حمایت

 
خاله وارَس-آدم فضول
بکسل کردن-چیزی را به دنبال خود کشیدن و بردن

رگه-طبقه ای از مواد معدنی در درون خاک

دست و پا توی هم رفتن-بی پول شدن-گرفتاری مالی پیدا کردن

چسبیدن خِر کسی-گریبان کسی را گرفتن و به اصرار چیزی خواستن

چاپچی-دروغ گو-لاف زن

تنگاب آمدن-به جان آمدن
 

دایی قزی-دختر دایی

خودتراش-تیغی که می توان تیغه ی آن را عوض کزد

چشمگیر-جالب توجه-با ارزش

شعله‌ی آتش
تن کسی خاریدن-خواهان آزار بودن-دنبال دردسر بودن

در بحر چیزی بودن-تمامن به چیزی اندیشیدن

تشر تو شور کردن-هرت و پورت کردن

اَخ (به زبان کودکان)(بد، بدطعم)

چرخ کار-کسی که با چرخ خیاطی کار و زندگی می کند
آفتابه‌دزد(دزدی که به ربودن چیزهای بی‌ارزش بسنده می‌کند)
زیر آبکی-شنای زیر آب-پنهانی

دُرافشانی کردن-مشتی یاوه به هم بافتن

ژاندارم-مامور انتظامی عضو ژاندارمری

آویزان کسی شدن-طفیلی کسی شدن

آب در جگر داشتن-توانایی مالی داشتن

تنگ کلاغ پر-نزدیکی های صبح

 
ادا در آوردن(مسخرگی کردن، تظاهر کردن، تقلید کردن)

آمدیم (و) . . .(فرض کنیم که)

 

اسم درگوشی(نام دوم فرد مسلمان که نام یکی از امامان است)

پا-حریف
جَفت-چوب بست انگور

دوختن چشم-زل زدن-با دقت چیزی را نگاه کردن

چس محل کردن-بی اعتنایی کردن

ابرو نازک کردن(ابرو تنگ کردن)
دلپُری-عقده ی دل-خشم و کینه ی انباشته شده

بله قربان گفتن-تملق بیش از حد گفتن

آمده-شوخی و لطیفه

چاره ساز-خداوند

با یک دست چند هندوانه برداشتن-در آن واحد چند کار انجام دادن

پَتی-لخت-برهنه
خود را باختن-دست و پای خود را گم کردن-مضطرب شدن

دلسرد کردن-ناامید کردن

حیوانی-نگا. حیوانکی

تو لاک خود رفتن-با کسی کاری نداشتن-توی عالم خود بودن

ذاق و زوق-زن و بچه-سر و صدا و نق نق بچه

آمد داشتن(فرخنده و میمون بودن)

خوشی زیر دل کسی زدن-به بخت خود پشت کردن-موقعیت خوب را با ندانم کاری از دست دادن

آب برداشتن-هدف دیگری در پس کاری وجود داشتن

آواز خر در چمن-آواز ناخوش و گوش‌خراش

رگ زدن-بریدن شریان برای کشتن کسی

براه-سازگار-اهل سازش-با گذشت

داغ باطل زدن-از کار انداختن-از رونق و رواج انداختن

چاتمه زدن-چند تفنگ را به شکل چاتمه در جایی گذاشتن

چروک-چین و شکن

چوب بست-داربست چوبی-چوب بندی

پیش بودن-جلو بودن-برتری داشتن

بد شیر-متقلب-بد جنس

بانی خیر-نیکوکار-کسی که اثر خیر از خود بجا گذاشته است

دودی-اهل دود-سیگاری-تریاکی-معتاد به دخانیات

روی دست کسی ماندن-به فروش نرفتن-باد کردن

جوش جوانی-جوشی که بر صورت یا کمر جوان ها می زند-جوش غرور
از تو چه پنهان(راستش را بخواهی)

خشک کن-دستگاه گرفتن رطوبت و خشک کردن لباس و پارچه

چپ رو-تند رو

خان خانم ها-محترم ترین خانم ها-بیش تر به دختر بچه گفته می شود
زحرکش شدن-یا شکنجه و آزار زیاد کشته شدن

چاخان کردن-دروغ گغتن-چُسی آمدن

خش افتادن-خراش افتادن

پُرکوب-حرکت سریع و پر صدا

بِر و بِر نگاه کردن-خیره نگریستن

ته گرفتن-سوختن غذا

برداشتن کلاه کسی-کسی را گول زدن-فریب دادن

چاچول-حقه باز-شارلاتان

برآمده-بزرگ شده-ورم کرده

روی دست کسی ماندن-به فروش نرفتن-باد کردن

تق تق کردن-آواز برخورد پیاپی دو چیز به یکدیگر

الف شدن اسب(هر دو پا بلند کردن اسب)

دکان کسی را تخته کردن-کسب کسی را از رونق انداختن-دست کسی را از چیزی کوتاه کردن

دله-هرزه-چشم چران-پرخور

چوبدار-گله دار-گوسفند دار

 

خوش بیار-آن که کار و روزگار بر وفق مرادش می گذرد-خوش شانس

آستین بر چشم گذاشتن-پنهان گریستن

تعارف آب حمامی-تعارفی که خرج و مایه ای ندارد

خوش خوشان کسی شدن-بسیار لذت بردن

از هفت خوان رستم گذشتن(موانع و مشکلات متعددی را پشت سر گذاشتن)

خاله خواهر خوانده-نگا. خاله خاک انداز

 

 

دادار دودور-عِرض و ناموس زن-آلت تناسلی مرد-هارت و پورت

بز بگیر-کسی که همیشه به دنبال جنس ارزان یا معاملات پر سود است

روی چشم-اطاعت می شود !
چیز خور کردن-خوراندن سم یا موادی که رمالان و دعانویسان تجویز می کردند
پُر پشت-انبوه-بسیار روییده

آش کشک خاله-کار ناگزیر-تکلیفی که بر عهده‌ی کسی باشد

 

آفتاب به آفتاب(هر روز)

البرز-بلندقامت-دلیر

تاب-طنابی که از دو سو بر درخت یا دو ستون می بندند و در میان آن می نشینند

خپله-چاق و کوتاه قد

دروازه بان-محافظ دروازه در فوتبال-گلز

جارو کردن زیر پای کسی را-موجب اخراج کسی از کاری یا جایی شدن

دامنی-پارچه ای که با آن دامن می دوزند

خراب شدن-از کار افتادن-منحرف

خوشایند-مطبوع-پسندیده

بی حال-فاقد نیروی لازم-بی حوصله-خسته

دست خالی بودن-تهی دست بودن-بی چیز بودن

 

چنگول چنگولی-مجعد-حلقه حلقه-پر چین و شکن

 
پوشک-کهنه ی بچه

دیر به دیر-هر از گاهی-هر از چندی-دیر دیر

جامغولک بازی-حقه بازی-فریب کاری

آمدن (چیزی) به کسی(تناسب داشتن (چیزی) به کسی)

 

چهار چشم-عینکی-بسیار مشتاق-منتظر-مراقب

از خود در آوردن(دروغ‌پردازی کردن)

دل کندن-دست کشیدن-رها کردن

 

افندی پیزی-به‌ظاهر شجاع و در واقع ترسو-پهلوان پنبه

 

ارواح شکمت-ارواح بابات

رمبیده-خراب شده-فرو ریخته

حلال کردن-از تقصیر کسی گذشتن-طلبی را به کسی بخشیدن
اشک کوه(یاقوت، لعل)

دست به سینه ایستادن-در نهایت ادب و آماده ی فرمان ایستادن
زاییدن زیر کاری-کاری را به دلیل دشواری به پایان نرساندن

آکله فرنگی-سیفلیس

توان انجام کاری را داشتن
با کسی ندار شدن-با کسی خودمانی

آبستن فرزندکش-دنیا-روزگار

 

خَنج-ناخن کشیدن بر چیزی

دو پوسته-دو چیز به هم پیوسته

بد دماغ-کسی که زود رنج است و زود قهر می کند

زُل-خیره
دید و بازدید-ملاقات خویشان و دوستان با یکدیگر

دیم کاری-کشاورزی دیم
زرد بودن اوضاع-خراب بودن اوضاع

انکر منکر-بسیار زشت و بدترکیب

اوضاع احوال(وضع و حال)

استخوان‌دار-محکم-بااراده

بازم تو-نسبت به دیگران تو بهتر بودی

خرج از کیسه ی خلیفه کردن-از مال دیگران خرج کردن

جیر و ویر راه انداختن-داد و فریاد راه انداختن

توی هم لولیدن-با هم و کنار هم ایستادن و حرکت کردن

به دست و پای کسی افتادن-با التماس تقاضای ترحم کردن-نهایت خاکساری کردن

 

دارایی-ثروت-وزارت خانه ای که امور مالی کشور در آن رسیدگی و برنامه ریزی می شود
بسلامت-همراه با تندرستی-تندرست-در پاسخ به خداحافظی گفته می شود
زیر چاق کردن-برای آماده کردن خود تمرین کردن و مهارت یافتن

تشر تو شور کردن-هرت و پورت کردن

خاتون پنجره-بازیچه ای که کودکان با پنج چوب می سازند

آفت(زن عشوه‌گر و فتنه‌انگیز)

حق و حساب دان-لوطی منش-پای بند به آداب و رسوم اجتماعی

الانه-همین حالا-هم اکنون

چَخ چَخ-عیش و عشرت

دست انداز-ناهمواری راه و جاده

خر ِ دیزه-لج بازی که به خود ضرر بزند

اجباری بردن(کسی را به خدمت سربازی بردن)

چوبه ی دار-تیری که محکوم به مرگ را از آن می آویزند

خرده خرجی-خرج های اندک

خشکه نان-نانی که بیش از اندازه در تنور مانده و خشک شده است

رعایت کردن-نگاه داشتن حق کسی

بستن کسی به دم خود-همیشه کسی را همراه داشتن

تاپاله چسباندن-بوسدن محکم و پی در پی

تازه کار-کم تجربه-مبتدی-ناشی
آتشِ بسته(طلا)

از خوشحالی در پوست نگنجیدن(از شادی سر از پا نشناختن)

دشت-فروش اول کاسب-نخستین پول دریافتی کاسب

دراز کش-افتاده-خوابیده

خدا برکت-خدا بیش ترش کند
تعطیل بردار-تعطیل شدنی

دریدگی-وقاحت-بی شرمی-پر رویی

راه آمدن-سازش کردن-همراهی کردن

به خرج کسی نرفتن-بر کسی تاثیر نکردن-بر کسی موثر واقع نشدن

دُم کلفت-پول دار-مقتدر

آفتاب‌نشین کردن کسی(کسی را از هستی ساقط کردن، خانه‌خراب کردن)
چند منه ؟-به شوخی به کسی که دیر می آید و زود می رود می گویند: آمدی بگی چند منه ؟
دالنگ و دلونگ-صدای زنگ چارپایان

جیغ جیغو-اهل داد و فریاد-پر سر و صدا

ارواح شکمت-ارواح بابات

بازم تو-نسبت به دیگران تو بهتر بودی

ترکیدن دل-از چیزی سخت ترسیدن

 

زبیل-آشغال-زباله

درزن-دوجین-دوازده تا از چیزی

از دروازه نگذشتن، از سوراخ سوزن گذشتن-حالاتی بی‌ثبات و بسیار متضاد داشتن

پشم نداشتن کلاه کسی-اعتبار نداشتن-کاری از کسی برنیامدن

 

دوره-مهمانی-زمانه

چراغ پا ایستادن-به انتظار ایستادن

دکان کسی را تخته کردن-کسب کسی را از رونق انداختن-دست کسی را از چیزی کوتاه کردن

دوا-واجبی-مشروبات الکلی

پیچاندن کسی-کسی را گرفتار درد سر کردن-کسی را سوال پیچ کردن

 

پیشت-آوازی برای راندن گربه

اهل کاری بودن-وارد بودن در کاری

آبگوشتی-بی‌ارزش-پیش پا افتاده

زیر زبان کشی-با زرنگی از کسی حرف بیرون کشیدن-زیر پا کشی

ریز ریز-خرد شده-کاملن خرد

دُم توی تاقچه گذاشتن-خود را گرفتن-لوس و ننر شدن

دلِی دلِی-حاشا-انکار

زنکه-لفظی توهین و تحقیرآمیز به زن

آفتاب‌نشین کردن کسی(کسی را از هستی ساقط کردن، خانه‌خراب کردن)

پشکل-سرگین حیوانات اهلی

باب شدن-معمول و رایج شدن

آدم چوبی-بی‌عرضه و دست‌وپاچلفتی

ریز بافت-پارچه یا فرش طریف

بدون معطلی-بی درنگ-فورا

زیر لبی-زیر زبانی

 

دو دل-مردد-بی تصمیم

 

آب از گلو پایین نرفتن(غصه و ناراحتی شدید داشتن)

حق القدم-پای مزد-پای رنج-حق ویزیت پزشک
زدن به آن راه-خود را به ناآگاهی زدن
 

پر شر و شور-پر غوغا-پر هیاهو

دُم دار-پر رو-وقیح-دریده

 

خال گوشتی-نقطه ی برجسته ای از گوشت بر پوست بدن

 

باب-مرسوم-معمول

توپ زدن-روی دست حریف برخاستن-کلک زدن

آماده‌باش(حالت آماده بودن برای رویارویی با خطر)
چین و چوروک-چین و شکن

جای سفت-وضعیت سخت

زیش ریش شدن دل-سخت ناراحت شدن-به گریه افتادن و از حال رفتن
تراشیده-نازک-قلمی-لاغر

از هول هلیم توی دیگ افتادن(از حرص و طمع زیاد به جای سود زیان دیدن)

روگیر کردن-در رودربایستی ناگزیر به انجام کاری کردن-نگا. روبند کردن

چوروک خوردن-چین برداشتن

دان-دانه-چینه

دررفتگی-حالت در رفته-از بند بیرون آمدن استخوان

د ِ ؟-واقعن ؟-راستی ؟

 

پُک-هر بار کشیدن سیگار و چپق و از این نوع
 

در قال را گذاشتن-به سکوت برگزار کردن-مسکوت گذاشتن

دود چراغ-کشیدن شیره

تره خورد نکردن برای کسی-کم ترین اهمیتی برای کسی قایل نشدن

چروک افتادن-چین افتادن-ناصاف شدن
 

آستین افشاندن-رقصیدن-انکارنمودن-انعام دادن

آتش بی‌باد(ظلم، می)

بد ادا-بد اطوار-بد گوشت-کسی که در بهانه جویی افراط می کند و به انجام تشریفات علاقه دارد

دَم پهن-نوعی انبر دست که نوک پهن دارد

ختنه سوران-جشنی که به هنگام ختنه کردن نوزاد پسر بر پا می کنند